Na een uur komt de internationale situatie aan bod met een vraag over de schijnbaar niet-aflatende sancties van het Westen tegen Rusland en hoe de Russen uit die situatie kunnen komen.

President Vladimir Poetin herhaalt dat de aantijgingen en de sancties tegen Rusland een instrument van containment (сдерживание) vormen. De aantijgingen creëren een basis van waaruit de ontwikkeling van Rusland kan worden ingeperkt, want dat is het doel van de exercitie.

De reden dat men de groei van Rusland wil inperken, is dat men het land als concurrent ziet.

Poetin ziet dit als een ‘onjuiste’ politiek, alleen al omdat je de ontwikkeling van geen enkel land moet inperken, zeker niet van Rusland. Hoe meer landen zich ontwikkelen, hoe beter dat is voor de wereldeconomie, redeneert Poetin.

Daarom moeten de VS en Rusland streven naar een beleid van ‘constructieve samenwerking’. Rusland zal daarbij zijn economische belangen behartigen en zijn veiligheid niet uit het oog verliezen, maar is bereid tot het sluiten van compromissen.

Op de vraag of er een Derde Wereldoorlog komt, antwoordt de president met een citaat van Albert Einstein: “Ik weet niet met wat voor wapens de derde wereldoorlog gevochten zal worden, maar de vierde wereldoorlog wordt met stokken en stenen gevochten”.

Zo’n oorlog zou het einde van de  beschaving betekenen, waarschuwt Poetin, en daar zouden meer acteurs in de internationale arena zich bewust van mogen zijn.

Poetin herhaalt opnieuw zijn standpunt dat er sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog weliswaar kleinschalige oorlogen zijn geweest, zoals die in Vietnam, Korea en recent het Midden-Oosten, maar geen mondiale conflicten en dat dit te danken was aan de strategische pariteit tussen de leidende militaire mogendheden in de wereld.

“En het is niet prettig wat ik nu ga zeggen”, vervolgt Poetin, “maar de vrees voor wederzijdse vernietiging zorgde ervoor dat de leiders van de supermachten zich inhielden en dwong de partijen om elkaar te respecteren.”

De eenzijdige opzegging door de VS in 2002 van het ABM-verdrag [over de beperking van anti-ballistische raketten die gebruikt werden om gebieden te verdedigen tegen atoomraketten], is een poging om die strategische pariteit af te breken, herhaalt de president.

De Russische strijdkrachten zijn daardoor genoopt om er alles aan te doen om dat evenwicht te behouden. Dat gezegd hebbende, vervolgt de president, wil ik opnieuw wijzen op de noodzaak van een stelsel, waarmee de Europese veiligheid kan worden gewaarborgd.

Na dit onderwerp volgt een vraag aan Poetin, waarom hij geen sancties tegen de Baltische staten treft wegens de aanhoudende discriminatie van de Russische minderheden aldaar. Poetin antwoordt dat sancties niet het antwoord vormen en de situatie alleen maar erger maken.

Vervolgens komen de recente Amerikaanse staalheffingen ter tafel, die volgens Poetin in feite ook als een vorm van sancties gezien kunnen worden en wordt de affaire Skripal herkauwd, waarbij Poetin herhaalt dat de uitgeruilde dubbelspion niet het slachtoffer geweest is van een militair zenuwgas, omdat hij dan binnen enkele minuten of zelfs seconden zou zijn overleden, hetgeen Godzijdank niet gebeurd is.

Op de volgende vraag over de problemen die Russische ondernemingen in het Westen ondervinden, antwoordt Poetin  dat ze  ‘margin-calls’ krijgen en legt geduldig uit wat dat zijn.

Na een korte vraag over de situatie in de Oekraïne, waar de regering volgens Poetin  de zaken niet onder controle heeft omdat zij geteisterd wordt door corruptie, wordt de draad weer opgevat bij de binnenlandse onderwerpen.

Poetin verzekert bloggers dat zijn regering Youtube en Instagram niet gaat verbieden en dat interventies van de regering op dit gebied alleen betrekking hebben op accounts van terroristische organisaties.

Daarna blijkt dat Rusland ondanks zijn uitgestrektheid ook een nijpend woningtekort kent. De kersverse minister van Bouw & Sociale woningbouw Vladimir Jakoesjev wordt op het matje geroepen, maar blijkt goed voorbereid. Hij komt met een uitgewerkt plan, waarbij de overheid een worst voor de neuzen van de bouwbedrijven bungelt – die in Rusland al even weinig  worden vertrouwd als in Nederland – maar het geld pas vrijgegeven wordt als de nieuwbouw is opgeleverd. Ondertussen liggen de projectontwikkelaars aan het kredietinfuus van de banken en pas als ze gepresteerd hebben worden de leningen opgeheven, komt het overheidsgeld vrij en wordt de winst uitgekeerd.

Op deze wijze wil Jakoesjev, die energiek op de vragen van Poetin antwoordt, de woningmarkt ‘opkuisen’ en de ‘piramidestructuur’ op de woningmarkt aanpakken.

Jakoesjev dekt zich slim in door tussen neus en lippen door de doelstelling van de regering om 120 miljoen m2 woonruimte per jaar te realiseren ‘zeer ambitieus’ te noemen en is zo op dreef dat de presentator opnieuw moet ingrijpen om naar het volgende thema te kunnen gaan, namelijk hypotheekfinanciering.

Daarna komen nog zaken aan bod als cryptocurrencies, elektrische auto’s, vuilnisophaaldiensten, recyclen van afval en is de Directe Lijn met Vladimir Poetin van 2018 eigenlijk voorbij voordat je het beseft.

Op donderdag vond de jaarlijkse televisie-uitzending ‘Directe Lijn met Vladimir Poetin‘ plaats, waarbij burgers vragen kunnen stellen aan het staatshoofd van de Russische Federatie.

Het programma werd uitgezonden door de twee grootste televisiezenders Pervyi Kanal (Channel One) en Rossia 1 (Russia 1), alsmede door Rossia 24 en de radio-zenders Vesti FM, Radio Rossia en Mayak.

De uitzending duurt vierenhalf uur, maar met een kopje thee na twee uur is het goed te doen. Directe Lijn 2018 komt drie weken nadat de nieuwe regering is aangetreden en een week voor aanvang van het wereldkampioenschap voetbal in Rusland.

De meeste burgers stellen hun vraag via een speciaal telefoonnummer dat ze kunnen bellen of waarnaar ze een tekstbericht of videobericht kunnen sturen. Andere vragen worden per email gestuurd of via de sociale media gesteld.

Dit jaar zijn er volgens de programmamakers meer dan 2 miljoen vragen gesteld, waaruit een selectie is voorgelegd aan de president.

Om alle vragen te verwerken, waren enkele tientallen telefonistes aangesteld die al 10 dagen bezig zijn met het verwerken van de vragen die ze binnenkrijgen.

De president wordt ontvangen door een team van twee door de wol geverfde presentatoren,  Andrej Kondrasjov en Kirill Klejmjonov, die met hem aan tafel zitten en hem de vragen voorleggen.  Kondrasjov was politiek verslaggever in het Kremlin en is presentator van het nieuwsprogramma Vesti. Klejmjonov is de anchorman van Vremja (Channel One), het belangrijkste journaal in Rusland.

Waar de heren aan tafel zitten lopen gastvrouwen Tatjana Remozova en Natalia Juliyeva  door de studio om de studiogasten aan het woord te laten.

Zij gaan elegant gekleed in respectievelijk een gele en een blauwe jurk, oftewel de kleuren van de Oekraïense vlag.

Het programma heeft een nieuw format, waarbij de president via video-conference live and direct contact kan hebben met zijn ministers, de vice-premiers en de gouverneurs, de door hem benoemde bestuurders van de 46 Russische provincies.

Zo kan hij vragen van burgers direct neerleggen bij de verantwoordelijke bewindspersoon.

De president heeft zijn kabinet en zijn gouverneurs gevraagd om gedurende de hele uitzending in hun werkkamers standby te blijven, waaruit het belang blijkt dat hij aan dit jaarlijkse communicatiemoment met zijn electoraat hecht.

Directe Lijn 2018 begint met de vraag hoe het land ervoor staat. Poetin is voorzichtig optimistisch, met name doordat de economie in het eerste kwartaal van 2018 met 1,5% gegroeid is en het overschot op de handelsbalans, bij een buitenlandse schuld van slechts 20%, van 120 naar 150 miljard roebel gestegen is. Samen met een historisch lage inflatie doet dat Poetin hopen op een verdere economische groei.

De president verklaart dat het doel van de nieuwe regering is om Rusland in de top 5 van de wereldeconomieën te brengen (momenteel 8) en de gemiddelde leeftijd van de bevolking te verhogen. Hij wijst er met niet misplaatste trots op dat het aantal mensen dat onder de armoedegrens leeft sinds het jaar 2000 is gehalveerd.

Dan komen we bij de eerste serieuze vraag, die veel inzenders bezig hield, namelijk waarom de benzineprijs zo hoog ligt. De vraag wordt bij de president neergelegd door een videobericht van vrachtwagenchauffeur Aleksej Karavajev uit Sint Petersburg, handsfree vanuit de cabine. “Vladimir Vladimirovitsj, zegt u mij alstublieft. Hoe lang blijven de prijzen voor benzine en diesel nog stijgen? 45 roebel per liter, dat is niet vol te houden. Kunt u daar niets tegen doen? Op 18 maart hebben we een duidelijke keuze gemaakt. Het het hele land heeft op u gestemd. Dan kunt u de stijging van de benzineprijzen toch wel tot staan brengen?”

Poetin antwoordt: “‘Aleksej, dank u voor uw vraag. U heeft wellicht opgemerkt dat de regering al maatregele getroffen heeft om dit probleem op te lossen. Ik ben het met u eens. Wat u metterdaad meemaakt, is onacceptabel. Het is niet correct, maar u moet weten dat het een gevolg is van onnauwkeurige regulering in de energiesector en dan druk ik mezelf nog zacht uit’.

Poetin legt uit dat de olieprijzen op de wereldmarkt gestegen zijn en dat de Russische raffinaderijen dat voordeel missen, als ze brandstof reserveren voor de binnenlandse markt. Dat gemis compenseren ze deels middels een prijsstijging. De regering zit echter niet stil en heeft de accijns op benzine met een derde verlaagd en de voor de zekerheid de kartelwaakhond bovenop de prijsstijgingen gezet.

“Maar om de mening van een deskundige te horen die direct verantwoordelijk is voor deze kwestie”, vervolgt Poetin, “kunnen we ons wenden tot de minister van Energie van de Russische Federatie”

“Nu direct’, vraagt Andrej Kondrjasjov?”

“Ja”, oppert Poetin, “Ik weet dat uw programmaleiding heeft aangekondigd dat we met een nieuw format werken, en ik heb mijn collega’s in de regio gevraagd om online te blijven in hun werkkamers, gedurende de uitzending van Prjamaja Liniya, dus als we Aleksandr Valentinovitsj in de uitzeding kunnen krijgen, kunnen we hem vragen wat er precies aan de hand is”.

“Laten we dat doen”, zegt Kondrasjov.

Aleksandr Valentinovitsj Novak verschijnt in beeld en legt uit dat zijn ministerie al maatregelen heeft genomen en dat prijzen aan de pomp vanaf eind mei de facto niet meer gestegen zijn. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt met de oliebedrijven over de hoeveelheid olie die voor de binnenlandse markt gereserveerd moet worden, zodat er geen tekorten ontstaan.

Poetin kijkt weg, maakt aantekeningen, maar is relatief mild tegen zijn jonge minister.

Dan vraagt hij vice-premier Dmitri Kozak, bijgenaamd de ‘Cheshire kat’ vanwege zijn opvallende oogopslag,  in de uitzending. Dmitri Nikolajevitsj verschijnt direct en stamelt zenuwachtig dat zijn departement er alles aan doet, natuurlijk met de oliebedrijven in gesprek is en dat er de laatste twee weken 20% meer brandstof op de markt gekomen is. Daarbij heeft hij zijn handen gevouwen voor zich op het bureau liggen en lijkt hij op een spiekbriefje te kijken dat door de onderarmen aan het zicht onttrokken wordt. Hij ratelt door totdat hij door Klejmjonov onderbroken wordt. De zenuwen blijken voor niets, want Poetin is opnieuw mild.

Daarna komt het wereldkampioenschap voetbal aan bod en mag Valeri Gazzajev, de succestrainer die met CSKA Moskou drie bekers en een UEFA-cup gewonnen heeft, een vraag stellen. Gazzajev vraagt wat er met de speciaal gebouwde en uitgebreide voetbal-infrastructuur gaat gebeuren als het WK voorbij is.

Poetin verzekert hem dat hij eraan zal meewerken dat het Russische voetbal ook na het WK niet verstoken zal blijven van steun van de regering.

Vervolgens komt een moeder van drie kinderen aan bod, die zich beklaagt dat ze niet in aanmerking komt voor voorrang bij de aankoop van een perceel. Haar gezin staat op de gewone wachtlijst, samen met gezinnen met een of twee kinderen. Urgentie geldt namelijk pas vanaf gezinnen met vier kinderen.

Poetin roept de gouverneur van Tomsk, waar de dame woont, op het matje en deze belooft haar persoonlijk te ontmoeten en voor een oplossing van het probleem te zorgen.

Poetin  belooft dat  hij zal kijken of er ook in algemene zin iets voor gezinnen met drie kinderen gedaan kan worden qua  wetgeving voor wachtlijsten.

Tot zover de eerste van twee monitors over de Directe Lijn 2018. De tweede volgt donderdag.